Je hooggevoelig kind kan gedrag tonen dat anderen niet goed begrijpen:

• Je  kind zegt geen dank je wel of met een piepstemmetje en rode wangen.
• Je kind is helemaal niet blij als het op een verjaardagsfeestje komt.
• Je kind wil niets vertellen in de kring.
• Je kind huilt en schrikt al snel.
• Je kind kan zich goed concentreren maar dat lukt niet goed in de klas.
• Opa en oma ondernemen van alles met je kind. Eenmaal thuis krijgt je kind de ene hysterische bui na de andere.

Een hooggevoelig kind reageert op veel situaties net even anders dan kinderen die niet hooggevoelig zijn. Wat normaal is voor een hooggevoelig kind (alles sterker en intenser waarnemen) is dat vaak niet voor de meeste kinderen. Dat valt mensen op. Vanuit oeroude socialisatie mechanismen, gaan ze dan proberen om te zorgen dat je kind zich volgens ‘de norm’ gaat gedragen. Ze gaan jou aanspreken of je kind. En laten bezorgd of geërgerd weten dat je kind niet aan de norm voldoet. Dat doet pijn. Je kind voelt zich afgewezen. En jij voelt je aangevallen, afgevallen of je schaamt je. Het is behoorlijk pittig om deze gevoelens bij jezelf en je kind op te vangen en vervolgens rustig op je omgeving te reageren. Want diep van binnen worden oergevoelens aangesproken: wie aan mijn kind komt, komt aan mij!

Omgaan met je eigen zorgen en twijfels

De meeste ouders van hooggevoelige kinderen vragen zich ook regelmatig af of het gedrag van hun kind normaal is. Dat is logisch omdat ook jij (onbewust) rekening houdt met heersende normen. Dat is maar goed ook, omdat je anders bijvoorbeeld ook buiten de sauna in je blote billen rond zou huppelen. Die twijfels en zorgen om je hooggevoelig kind vertellen je dat je er niet het volste vertrouwen in hebt dat het goed zal komen met je kind. Dat is niet makkelijk onder ogen te zien, wel belangrijk. Omdat anderen jou gemakkelijk aan het wankelen kunnen brengen als zij jou raken in de zorgen en twijfels die jij hebt.

Wat kun je hieraan doen?

Zodra je erkent dat je zelf zorgen en twijfels hebt, kun je er iets mee doen. Soms kom je er achter dat je allang wist dat je je geen zorgen hoeft te maken en kun je jezelf makkelijk geruststellen. Soms is dat lastiger en kun je hierbij hulp gebruiken.

• Laat de twijfels en zorgen toe. Voel ze en kijk er goed naar. Probeer er (eventueel met hulp) achter te komen wat de angst precies is.
• Onderzoek wat jij nodig hebt om vertrouwen te kunnen opbouwen.
• Doe wat nodig is om dit vertrouwen op te bouwen.

Mindset

De juiste mindset is belangrijk voordat je reageert op de persoon die negatief over jouw kind oordeelt. Veel ouders vinden dat die ander niet zo zou mogen oordelen. Als jij vindt dat de ander niet mag oordelen, oordeel je zelf. Hiermee ‘duw’ je de ander weg. De kans is groot dat je dan in een discussie belandt en dat je geen steek verder komt.

Begrip. Byron Katie zei ooit over mensen die negatieve gedachtes over haar hebben: “als  mensen mij niet mogen, besef ik het volgende: als ik zou denken zoals zij denken, zou ik mezelf ook niet mogen. Dus dat is logisch”.  Als jij wilt dat de ander jou begrijpt, maak je veel meer kans als jij de ander begrijpt. Daarvoor hoef je het niet met de ander eens te zijn. Je zult meer dan eens tegenkomen dat iemand negatief over je kind denkt. Wanneer je begrijpt dat iemand met zulke gedachtes tot zo’n oordeel komt, zul je deze persoon anders tegemoet treden dan wanneer je vindt dat iemand niet zo mag denken. Je maakt dan veel meer kans om tot iemand door te dringen.

Praktische adviezen

Met de juiste mindset alleen ben je er nog niet. Nu wil je de boodschap nog graag overbrengen. Hier volgen wat praktische adviezen

Maak contact.  Zorg dat je eerst even contact maakt met de ander, voorkom dat je met de deur in huis valt.

Blijf rustig. Adem in je buik, spreek op een rustig tempo, de toon van je stem is dan ook lager. Blijf goed ademhalen. Neem de tijd om naar de ander te luisteren, dan kun je ook checken of je zelf nog rustig bent.

De ander erbij betrekken. Familie, vrienden, leerkrachten: ondanks hun onbegrip geven ze vaak wel om je kind. Je kunt hier erkenning voor geven door bijvoorbeeld te zeggen: “al die leuke dingen die je verzint om met Emma te doen: hieraan merk ik dat je graag wilt dat zij het fijn heeft”. Hierdoor gaat de ander open staan voor wat je wilt vertellen.

Niet verwijten. Zodra jij de ander iets gaat verwijten, gaat de deur bij de ander dicht en is begrip voor wat jij te zeggen hebt, ver te zoeken. Stel dat juf tegen je kind heeft gezegd dat het nu toch wel eens een keer tijd wordt dat je kind wat meer mee gaat doen en wat vertelt in de kring. Als jij nu gaat zeggen dat de juf dit niet had moeten zeggen, voelt juf zich waarschijnlijk aangevallen.

Wat zeg je dan wel?

Benoem zo concreet mogelijk het gedrag van je kind dat je ter sprake wilt brengen. Voorbeelden:

• NIET: “Tim kijkt graag de kat uit de boom”
• WEL:  “Tim kijkt vaak eerst voordat hij iets zegt en als hij iets zegt, is dat liever 1 op 1 en niet in de kring. Nog
• NIET: “Tim is hooggevoelig en raakt daardoor overprikkeld”
• WEL: “Bij Tim komen alle prikkels zoals geluid, beweging en gevoelens meer binnen dan bij de meeste kinderen. Als er dan veel geluid is, dan is het voor mijn kind moeilijk om zich op zijn/haar werk te focussen.
• NIET: “Tim is heel gevoelig”
• WEL: “Tim gaat huilen als het ziet dat een ander pijn heeft”

De ander zal het gedrag dat je concreet beschrijft, herkennen en zal het dus met je eens zijn.

Geef concreet uitleg over je kind. Probeer zo nuchter en concreet mogelijk uit te leggen waarom je kind zich zo gedraagt. Bijvoorbeeld: ieder kind raakt op een gegeven ogenblik gespannen als er veel geluiden / beweging etc is. Bij mijn kind gebeurt dat sneller. Nu zul je merken dat het werkelijk loont als je aan je zorgen hebt gewerkt en vertrouwen hebt opgebouwd. Want dan kun je laten merken dat jij je kind goed begrijpt en vertrouwen hebt. Het is niet goed mogelijk om nuchter uitleg te geven als je zelf twijfelt of het wel goed komt met je kind.

Vertel wat je kind nodig heeft. Weten wat je kind op zo’n moment nodig heeft, is de basis om tot oplossingen te komen. (denk aan ontspanning, rust, even bijkomen, vertrouwen, geruststelling, verbinding voelen).

Oplossing. Probeer de ander in eerste instantie te betrekken bij hoe anders te reageren op je kind door hier samen over na te denken (ook al heb je tips klaar liggen). Mensen zijn eerder geneigd om eigen oplossingen in de praktijk te brengen dan oplossingen van anderen.

Praktische tips geven. Als je zelf praktische tips geeft, wees dan wederom zo concreet mogelijk. Dus niet: “zorg voor ontspanning” en wel “ze ontspant als ze in een rustig hoekje een boekje kan lezen” 

Janneke van Olphen – enVie | Gevoeligheid Grootbrengen