Faalangst? Dat is toch wanneer je black-outs krijgt bij een toets? Of slapeloze nachten de nacht ervoor? Of verstijft als iemand over je schouder meekijkt? Dat klopt, zo staat faalangst het meest bekend. Maar dan is de faalangst al behoorlijk groot. En dat kun je voorkomen. Daarvoor is het handig als je eerdere signalen leert herkennen. Vandaar dit blog!
Wat heeft faalangst met hooggevoeligheid te maken?
Faalangst is hetzelfde als: de angst om niet te voldoen. Als je kind hooggevoelig van aard is, voelt je kind sterker (dan gemiddeld) aan wat verwachtingen, wensen en eisen van anderen zijn. En voelt je kind het dus ook sterker aan wanneer het niet helemaal aan deze verwachtingen voldoet. Terwijl een hooggevoelig kind juist sterk behoefte heeft aan harmonie in de verbinding met de ander. Niet kunnen voldoen aan verwachtingen, levert daarom extra snel spanning op bij een hooggevoelig kind.
Verschillende gradaties
Als de spanning toeneemt, wordt het stress en als het blijft toenemen, wordt het angst. Ook angst kent verschillende gradaties. Van milde angst tot angst die alles overheerst. Daarom is het handig om er in een vroeg stadium bij te zijn.
Kinderen kunnen faalangst, ofwel de angst om niet te voldoen, bovendien op verschillende manieren uiten:
Meer herkenbare signalen
Ergens niet aan willen beginnen. Je kind heeft een beeld van wat er van hem/haar verwacht wordt. Maar je kind heeft het idee (of weet) dat het niet aan die verwachting kan voldoen. Dat roept stress op. Daarom wil je kind er überhaupt niet aan beginnen.
Perfectionisme, de lat hoog leggen. Als het resultaat niet precies is zoals je kind voor ogen had (van zichzelf verwacht), is het niet goed en raakt je kind overstuur.
Overstuur raken als iets niet lukt. Je kind heeft het idee dat het alleen voldoet, als iets lukt. Ook als je zegt dat het niet erg is als het mis gaat.
Minder herkenbare signalen:
Opgeven/afhaken. Je kind begint wel ergens aan, maar haakt af zodra je kind merkt dat het niet ‘vanzelf’ gaat. Dit is vooral merkbaar bij kinderen die ook strong-willed zijn. Die zijn vaak enthousiast over van alles. Als er sprake is van faalangst, dan beginnen ze bijvoorbeeld enthousiast aan een sport of instrument, maar haken af zodra ze merken dat ze het niet direct kunnen.
Uitstellen. Alles waar een verwachting op zit, stelt je kind uit. De spanning die de verwachting oproept, maakt dat je kind er tegenop ziet en het uitstelt.
Clownesk gedrag. Je kind haalt grappen en grollen uit zodra er inspanning van hem/haar gevraagd wordt. Ook dit is een manier om onder de inspanning uit te komen. Omdat tijdens de inspanning wel eens zou kunnen blijken dat je kind niet aan de verwachtingen voldoet.
Er zijn meer signalen, teveel om in één blog op te noemen. Het gaat mij erom dat je beseft dat faalangst meerdere gradaties kent (van licht faalangstig naar zeer faalangstig) en zich op verschillende manieren kan uiten, afhankelijk van de aard van je kind.
Als je signalen bij jezelf herkent…
Het kan best zijn, dat je een aantal signalen bij jezelf herkent. De angst om niet te voldoen komt best veel voor, zeker onder gevoelige mensen. Het komt sowieso vaak voor dat ouders er via hun kind achter komen dat de thematiek die bij hun kind speelt, ook bij henzelf speelt.
Samen een omslag maken
Wanneer je faalangst als gezin ‘aanpakt’, kom je verder dan wanneer je je enkel op je kind richt. Daarom is het zo zinvol wanneer jij, de ouder, leert wat je samen met je kind kunt doen om de stap te maken van faalangstig naar plezier in leren. Want het plezier in leren gaat verloren als er sprake is van faalangst.
- Leer anders te kijken naar falen, fouten maken en verwachtingen.
- Leer hier ook anders mee om te gaan.
- En ervaar hoeveel ruimte dit jouw kind en gezin geeft!
Je bent welkom op de themadag ‘Van Faalangstig naar meer Leerplezier’
Janneke van Olphen – enVie | Gevoeligheid Grootbrengen
Selecteer het boek naar keuze en bestel vandaag nog!
