Help, mijn potje zit sneller vol!

Je potje zit sneller vol als je hooggevoelig bent. Dat kan flink balen zijn, als je van alles wilt en er telkens achter komt dat je ogen groter zijn dan je maag. Of als je graag ‘net als anderen’ wilt zijn en niet telkens degene wilt zijn voor wie het wel weer ‘genoeg is geweest’. Het kan extra frustrerend of teleurstellend zijn als je een ouder bent en merkt dat je potje alweer volloopt terwijl je kinderen om jouw aandacht vragen. Want natuurlijk zou je graag de ruimte willen hebben om ze die aandacht te geven.

Bewuster van subtiele prikkels

Hoe komt het dan dat het potje sneller volloopt als je hooggevoelig bent? Dat komt ten eerste omdat, bij hooggevoeligheid, meer (subtiele) prikkels tot het bewustzijn doordringen dan bij de meeste mensen. Informatie (een prikkel) komt via onze zintuigen binnen. De meeste informatie wordt weg gefilterd naar het onbewuste brein. Dat onbewuste brein kan ongeveer 11 miljoen prikkels per seconde verwerken. Het bewuste brein kan daarentegen maximaal 60 prikkels per seconden verwerken. Dat is nogal een verschil, hè?

Potje zit sneller vol

Een metafoor voor het bewuste brein is een potje dat min of meer gevuld is met prikkels. Het potje leegt zich als de inhoud verwerkt wordt. Omdat bij hooggevoelige mensen meer (subtiele) prikkels tot het bewustzijn doordringen (dat is één van de kenmerken van hooggevoeligheid), vult dat potje zich dus sneller. Daarom is een hooggevoelig persoon  eerder toe aan verwerking van de prikkels, hoe vervelend of frustrerend dit ook kan zijn.

Intense beleving en diepe verwerking

Ten tweede komt dit door de intense beleving en een diepe verwerking van hooggevoelige mensen. Prikkels die bewust worden waargenomen door hooggevoelige mensen, gaan doorgaans niet het ene oor in en het andere oor uit. De waargenomen informatie maakt vaker diepere indruk en delen in het brein die staan voor de diepe verwerking  worden bij hooggevoelige mensen actiever.

Een koe met vier magen

Metaforisch kun je prikkels zien als voedsel die iemand tot zich neemt. Vervolgens wordt ‘het voedsel’ in het lichaam verder verwerkt. Hooggevoelige mensen halen veel voedingsstoffen uit de voeding die binnenkomt. Ofwel: ze halen veel informatie uit de informatie die binnenkomt (de diepe verwerking). Hooggevoelige mensen kauwen en herkauwen hun ‘voedsel’ (als een koe met 4 magen). Verschillende delen van het brein zijn intens bezig met analyseren, het brein associeert en legt verbanden. Dat is uiteraard een kwaliteit.

 Bewuster genieten

Dankzij het feit dat je bewuster bent van subtiele details die via je zintuigen binnenkomen, kun je als hooggevoelig mens o.a. ook bewuster genieten van alle (subtiele) prikkels die via je zintuigen binnenkomen zoals geuren, kleuren, muziek etc. Dankzij je intense beleving en diepe verwerking, zie je meer verbanden, heb je dieper inzichten. Het is goed te beseffen dat dit kwaliteiten zijn die je in sterke mate bezit.

Niet alleen een zegen

Tegelijkertijd is het hebben van kwaliteiten in sterke mate niet alleen maar een zegen. De andere kant van de medaille is óók sterker. Met andere woorden: je kunt er ook sterkere nadelen van ondervinden. Één daarvan is dus dat je potje sneller volloopt, ook als je nog zoveel wilde ondernemen (dat is iets dat mensen die óók strong-willed zijn, zeker zullen herkennen ). Ook kan het (juist omdat je zo goed aanvoelt) in sociaal opzicht vervelend zijn wanneer jouw potje vol zit en je toe bent aan ‘tot jezelf komen’ terwijl de meeste anderen vrolijk doorgaan.

Prachtig instrument, maar waar is de gebruiksaanwijzing?

Hooggevoeligheid is een mooie set aan kwaliteiten die je in sterke mate hebt, maar dat betekent helaas niet dat je gelijk hoe je er mee om kunt gaan. Alsof je een prachtig instrument in handen hebt, zonder de gebruiksaanwijzing!

De context speelt een belangrijke rol

Met het krijgen van kinderen verandert je context bovendien drastisch. Ineens kun je je niet meer terugtrekken wanneer jij dat wilt, komen oude patronen bovendrijven, wordt er continu een appèl op je gedaan. Veel ouders worden dan opnieuw geconfronteerd met hun hooggevoeligheid of ontdekken dan dat ze hooggevoelig zijn.

Hoe kom je tijdig toe aan verwerking?

Het begint met (h)erkennen dat jouw potje sneller volloopt en dat er zoveel in je omgaat. Vervolgens dat je patronen doorbreekt zoals deze. Dat je leert hoe je kunt voorkomen dat je potje telkens overstroomt. En uiteraard dat je leert hoe jij, ook binnen de context van jouw gezin, alle ervaringen die je zo intens beleeft, een plekje kunt geven. Als het dan toch zo is, dan kun je er maar beter iets van leren. Dan heb je er tenminste wat aan. Dat geldt zeker voor hooggevoeligheid (al dan niet in combinatie met een sterke wil).

Meer leren?

 Je bent van harte welkom bij mijn cursus ‘Hooggevoelige Ouders’

Cursus Hooggevoelige Ouders

Janneke van Olphen – enVie | Gevoeligheid Grootbrengen