Hoe je emoties opvangt bij je hooggevoelig kind
Krijsen, hysterisch huilen, woedend om zich heen slaan: emotionele uitbarstingen komen bij een hooggevoelig kind vaak voor. Voor ouders is het geen pretje en één ding wil je graag weten: hoe ga ik hier het beste mee om?
Wat er gebeurt
Wanneer je kind teveel prikkels binnen krijgt, kan je kind alle prikkels niet meer verwerken en raakt het overprikkeld. Je kind heeft dan rust nodig. Het gebeurt natuurlijk dat je kind signalen van overprikkeling niet herkent of negeert. En soms zit je kind in een prikkelvolle situatie waar het zich niet makkelijk aan kan onttrekken (bijvoorbeeld een feestje). De druk op de ketel neemt dan alleen maar toe, tot de explosie (en soms een implosie: extreem terugtrekken). Bij een explosie gaat de druk van de ketel en dat is maar goed ook. Tegelijkertijd vliegen de emotionele brokstukken wel in het rond en dat kan behoorlijk heftig zijn.
Niet doen
Sommige reacties van ouders zijn vaak heel begrijpelijk zijn, maar werken niet:
- Met je kind proberen te praten. Als de emoties hoog zijn, is je kind niet in staat om te redeneren. Als je het toch probeert, neemt de stress alleen maar toe.
- De uitbarsting afwijzen: “doe normaal!” Een emotionele uitbarsting is een ‘normale’ reactie op teveel stress. Door afwijzing voelt je kind zich eenzaam en onbegrepen. Hiermee creëer je afstand tussen jou en je kind.
- Oplossingen aanreiken. Ook hier is je kind niet aan toe zo lang de uitbarsting duurt. Het komt niet aan.
- Boos worden. Is een vorm van afwijzing.
- Het heel erg vinden voor je kind. Als je zelf overstuur bent, heb je je handen vol aan jezelf en kun je niet goed de emotie van je kind opvangen. Ook omdat je kind jouw emotie voelt.
- Je kind vertellen hoe het zich zou moeten voelen. Is een vorm van afwijzing.
- Je kind negeren of weglopen. Dit is ook een vorm van afwijzing.
Wel doen: opvangen van emoties
- De emotie zien: emoties willen gezien worden. Benoem de emotie. Ik zie dat je boos / verdrietig / wanhopig / overstuur bent.
- Uitbarsting aanvaarden: een emotionele uitbarsting is een moment van ontlading. Het is heftig, maar liever ontladen dan opkroppen. Ook als het slecht uitkomt. Zeg tegen jezelf: ”Oké mijn kind is nu overbelast, het is zo, ik ben er nu.” Zeg dit vervolgens ook tegen je kind.
- Blijf zelf rustig. Als je dit voor jou makkelijker gezegd is dan gedaan, kun je bewust de volgende (rustgevende) technieken toepassen:
- Voel dat je stevig met beide voeten en benen op de grond staat;
- hand(en) op je buik, adem in 5 seconden door je neus in naar je buik en in 5 seconden door je neus uit. Dit is een biofeedback oefening die je rustig maakt.
- als jij zelf snel overprikkeld raakt door geluid: doe oordopjes zo in dat je het geluid dempt en je kind nog hoort. Zeg tegen je kind dat je je kind nog hoort
- Luister naar je kind. Met je ogen, je oren en je inlevingsvermogen.
- Toon begrip: “ik weet dat je graag thuis wilde blijven, het is ook niet fijn om weg te moeten als je al moe bent”
- Laat je kind weten dat je er bent. Ook als je kind niet aangeraakt wil worden. “ik ben hier, ik ben er voor je. Als je zo wel naar me toe wilt komen, dan ben ik er”.
Jij en emoties
Een emotionele uitbarsting kan best indrukwekkend zijn. En confronterend. Want hoe jij met de emoties van je kind omgaat, weerspiegelt vaak hoe je met je eigen emoties omgaat. Heb jij moeite met het emoties? Vind je ze lastig en ga je ze liever uit de weg? Of vind je het heel erg als iemand emotioneel wordt? Zijn er bepaalde emoties die je niet goed verdraagt? Zolang jij moeite hebt met emoties, is het lastig voor je om de emoties van je kind op te vangen. Je kind herinnert je er als het ware aan dat jij hier zelf nog een weg in te gaan hebt. Als je die weg aangaat, sla je drie vliegen in één klap: je heelt jezelf, je vangt je kind op en je kind leert van je hoe je op een gezonde manier met emoties om kunt gaan.
Zelfbewustzijn ontwikkelen
Als je kind gekalmeerd is, is het weer voor reden vatbar. Laat je kind eerst bijkomen. Neem later de tijd om samen te reflecteren op wat er gebeurde via bijvoorbeeld deze gespreksvorm. Hiermee vergroot je het zelfbewustzijn van je kind en komen jullie er samen ook steeds meer achter wat jij en je kind kunnen doen om herhaling te voorkomen.
Meer weten over de interactie tussen jou en je kind?
Ik vind het leuk als je een reactie plaatst!
Janneke van Olphen – enVie | Gevoeligheid Grootbrengen
Selecteer het boek naar keuze en bestel vandaag nog!
Hallo Janneke,
Binnenkort ga ik bij een kind en belevingsdag in Emmen, een lezing houden over gevoelige kinderen en in het onderwijs. Hoewel ik natuurlijk veel literatuur heb gelezen hierover is het voor mij het belangrijkste hoe kun je zo concreet mogelijk aan kinderen en ouders uitleggen wat hoogsensitief betekent als persoon in deze maatschappij. Ik vind het fijn als mensen hun kennis over HSP willen delen en verspreiden omdat binnen de reguliere zorg en onderwijs nog weinig mee gewerkt of (h)erkend wordt. Hoe is jou ervaring hiermee? Ik vind je website prettig om te lezen.
Hallo Janneke,
Ik heb je blog gelezen en vind het erg mooi verwoord en op een rij gezet. Ik geloof ook zeer dat ouders zelf een zeer belangrijk aandeel hebben om te beter leren omgaan met de eigen emoties (zie reactie op Platform voor Hooggevoeligheid). Iets wat velen van ons eigenlijk niet goed geleerd hebben en wat vaak nog steeds moeilijk is om grip op te krijgen. Emoties laten zich niet eenvoudig rationeel aansturen en verwerken. Ik heb daar zelf mijn methode voor ontwikkeld (op basis van literatuur en alternatieve benaderingen) en zie daarin de prachtige effecten van een goede emotionele verwerking. Ik sta echter altijd open voor wat anderen daar weer aan toe te voegen hebben.
Hoe dan ook, leuk dat je hiermee bezig bent en ik ga nog eens verder kijken naar je website. Succes!
Hoi Janneke
Als moeder van twee HSK jongens is dit zo herkenbaar. Gelukkig heb ik intiutief, meestal, goed gereageerd, ongeacht wat mijn omgeving daarvan vond.
Ik hoop in ieder geval door te geven aan mijn kinderen dat emoties, en de uitingen daarvan, er mogen zijn. Dat ze ruimte geven en grenzen aangeven.
Grenzen is mijn uitdaging, ik hoop hen daarin te begeleiden en zelf daardoor ook te groeien.
Jouw talent om alles helder en bondig te verwoorden is een verademing.
Ga zo door!
met warme groet,
Yolanda
Hoi Janneke,
Heb je blog weer met veel plezier gelezen.. Hoe herkenbaar allemaal.
Super de handvaten die je geeft wel en beter niet te doen.
Ik moet eerlijk toegeven dat de adviezen niet te doen je daar gemakkelijk in terug valt :-(. Maar hoe meer je “oefent” hoe gemakkelijker het gaat. Bedankt voor je tips! Heb er veel aan.. Merk ook bij mijn dochter dat het beter gaat nu de “aanpak” anders is dan voorheen doordat we haar nu beter begrijpen.
Groetjes, Marleen
Dag Janneke, wat een goede tips geef je, en wat een mooie manier van schrijven heb je.
Een tip:ik wilde een pagina van je website op pinterest pinnen (om te onthouden waar die handige tip was) maar tot mijn verbazing kon ik desbetreffende pagina niet pinnen omdat er ‘geen afbeelding gevonden kon worden’. Pinterest werkt namelijk met afbeeldingen. Als je een afbeelding erbij zou doen is dat wel mogelijk, handig voor mij en voor mededingers maar ook voor jou want een doorverwijzing via Pinterest is een extra link naar je we pagina dus extra aandacht. Een aandachtspunten dus…(letterlijk en figuurlijk 😉 Keep up the good work
Dank je voor je compliment en de tip! Er staan inderdaad niet overal afbeeldingen bij, ik ga er aan werken!
Hallo, ik kwam even langs surfen en bleef hier hangen. Veel herkenbaarheid, ik ben zelf hoogsensitief, ben met een hoogsensitieve man getrouwd en samen hebben wij een hoogsensitieve dochter en een hoogsensitieve zoon. Onze hond is een border collie, jawel, een hoogsensitief ras. Er ligt hier in huis veel overprikkeling op de loer en we trappen met zijn allen steeds in de valkuil om elkaars (boze/verdrietige/hangerige) gevoelens over te nemen. We slurpen elkaars emoties op als sponzen. Het toverwoord in ons gezin is ‘aarden’. De natuur in met de hond, tegen een boom aanstaan, bloemen plukken, in de modder peuren met stokjes, staren in het water, in bomen klimmen..je ziet de spanning van ons afglijden. Niet vanuit overprikkeling in een andere wereld vluchten waar het ‘fijner’ is (gamen/facebook/twitter) maar in je eigen wereld blijven en rustig worden.
Dat is mijn tip van de dag
; )
Ik blijf hier nog even verder lezen. En ohja, mijn zoon kan moeilijk vertellen wat er aan de hand is, als hij boos of verdrietig is, ik las hier net over de Ali Baba methode, wij laten hem altijd tekenen. Als zijn mond gesloten blijft, kan hij zijn hart wel uitstorten op papier, heel bijzonder.
Groetjes, Annemieke
Prachtige tip, Annemieke: in je eigen wereld blijven. Toevallig gaat mijn blog van deze week daar ook over. En inderdaad: er zijn meer mogelijkheden om gevoelens uit te drukken dan enkel verbaak!
Mooi geschreven.
Ik wou dat ik het over kon doen. Onze meiden zijn al volwassen maar ik heb het allemaal zo ontzettend verkeerd gedaan. Ik wist niet hoe ik het aan moest pakken en ben regelmatig heel erg boos geworden.
Begrijpelijk hoor, ik neem het mezelf ook niet kwalijk want ik wist niet beter en heb ontzettend mijn best gedaan maar boyoboy wat jammer. Steen in mijn buik van het niet overnieuw kunnen doen.
daarom zo goed dat deze kennis hierover zoveel mogelijk wordt gedeeld.
Wat fijn dat je je dit wilde delen. Als kind werd mijn HSP+ (mijn hooggevoeligheid is ‘bijzonder hoog’ te noemen), verkeerd begrepen en verkeerd mee omgegaan. Te lezen van ouders die dit later inzien is op een manier ook helend voor mij in mijn proces. Dankjewel voor je openheid en wens ook jou herstel van ‘t anders gedaan willen hebben’. Dat uitspreken naar je kinderen is goud waard. Liefs!
Dank je voor je reactie, Tanja! Fijn dat mijn blog bijdraagt aan de heling van jouw pijn. Dat is ook precies de bedoeling van mijn werk. Het is nooit te laat om te erkennen en de kracht van erkenning is dat het helend werkt. Dat zie ik bij de ouders die bij mij komen, bij hun kinderen en heb ik uiteraard ook zelf ervaren. Zo kan ik het doorgeven. Hartelijke groet!
Hoi Janneke,
Tijdens het gegil van mijn dochter van 5 probeerde ik te googleen op een opposing en de do’s and doesn’ts. Maar wat ik eerst ook deed, mijn eigen frustratie zat me vreselijk in de weg. Eerst was ze woedend op haar kriebel haren in haar gezicht dat ze eruit sloeg, daarna kriebelde haar broek, en able andere broeken in haar kast , korte broek Wilde ze niet. Pas na even rust te hebben genomen (mama) kon ik me inleven en mocht ze haar emoties hebben. Zo logisch achteraf natuurlijk, Maar erg fijn om te rug te lezen dat je er beiden aan toe Moet zijn om te vertrouwen op je liefde en acceptatie van elke emotie x
Groetjes, Michaela
Bedankt voor je heldere blog!
Ik was wanhopig op zoek naar antwoorden na weer een slapeloze nacht. Nog nooit eerder had ik van de term hoogsensitief gehoord, maar ik ga jouw site nu opslaan. Al maandenlang komen wij slaap tekort door de hysterie van ons zoontje (16 mnd oud). Die krijgt zowel overdag als in de nacht schijnbaar vanuit het niets zo’n aanval. Per keer kunnen die variëren van een duur van 30-120 minuten. Sussen, wiegen, negeren, gewoon vasthouden en knuffelen, draagdoek, niets helpt. Hij bonkt met zijn hoofd tegen de muur, de grond, zijn bedje…trekt zijn haren uit zijn hoofd of slaat zichzelf of ons (of wie er maar in de buurt is), gooit met speelgoed, zoekt grenzen op (tja..dreumes ????).
Hij heeft het afgelopen jaar een hoop heftige dingen meegemaakt en ik denk dat dit eruit voortvloeit.
Ik heb hulp gevraagd van een orthopedagoog, een maand hebben we moeten wachten op de afspraak, volgende week kunnen we er eindelijk naartoe. Hooggevoeligheid staat nu direct op het lijstje om te bespreken.
Ik ben er zojuist weer ingetrapt … ????????
Nu weer verder. Blog was weer een mooie reminder????
Goedemorgen,
Ben erg blij met de tips die je geeft. Ga zeker proberen om ze toe te passen.
Ook om te aarden. De rust in mezelf te vinden om beter op mijn drie kinderen te reageren.
Zit nu in een heel moeilijke periode juist doordat ik jarenlang mn eigen grenzen heb genegeerd, en nu extra moeite heb om goed te reageren, voiral op mn kinderen waarvan er twee ook hoog sensitief zijn, dus nogmaals bedankt!!
Graag gedaan Daphne en dank je voor je reactie!
Hallo Janneke,
Wat duidelijk beschreven. Fijn om te lezen dat ik niet de enige ben.
Wat ik zo enorm lastig vind is de veroordeling en ook het gebrek aan erkenning vanuit de omgeving..
Mensen kunnen me weleens soft vinden in de opvoeding ( de hardere aanpak volgens de boekjes werkte overigens averechts en voelde niet goed) en ik zie ook dat enkelen mijn dochter soms anders vinden. Ze is inderdaad best eigenzinnig, heel verlegen maar bij vlagen weer heel uitbundig en gek op grapjes. En enorm ongeduldig en vasthoudend! Zolang zij maar de ruimte krijgt voelt ze zich goed. Bij de mensen die het meest ontspannen zijn, voelt ze zich het meest op haar gemak.
Vanaf 1 jaar tot de leeftijd van 3 jaar heeft ze enorme driftbuien gehad. Ook naar haar babyzusje ( vanaf iets voor haar tweede) heeft ze een lange periode negatief gereageerd (constant omduwen, boven op haar zitten etc) Een heftig jaar voor het hele gezin.
In de loop der tijd heb ik geleerd vanuit rust en liefde te reageren.
Nu ik hoogzwanger ben van de derde nemen de driftbuien weer toe. Ik wil haar voorbereiden op de baby maar tegelijkertijd vraag ik me af of het niet beter is hier niet teveel met haar over te praten.
Hoewel ik zielsveel van dit mooie kind hou, breekt het me soms op. Heb weinig steun vanuit de omgeving ( alle. fam. woont ver weg en partner werkt veel) Alhoewel laatste zich voor 100% inzet in de resterende tijd wb de opvoeding.
Mijn tweede dochter van bijna 2 is zoveel gemakkelijker en zou ik tegelijkertijd wat meer aandacht willen geven, wat lastig is doordat de oudste ook niet lang alleen kan spelen.
Zijn nachtangstaanvallen overigens ook typerend voor gevoelige en temperamentvolle kinderen? Tussen haar eerste en tweede levensjaar had ze hier veel last van. Ze gaat 2 ochtenden naar de psz en daar doet ze het prima, zowel op sociaal- emotioneel als cognitief gebied.
Veel succes verder met dit interessante, helaas vaak onderbelichte onderwerp!
Groetjes, M
Ik heb nooit geweten hoe ik met mijn oudste om moest gaan als ze weer eens een woedeuitbarsting had en niemand kon mij vertellen wat te doen en nu lees ik dit. Wat had ik dit graag 22 jaar eerder geweten.
Hele goede tips…dat werk idd als je kind alleen maar thuis is.
Maar helaas zijn ze meer op school dan thuis. En elk jaar een andere docent die het wiel zelf weer uit wil vinden. Bij ons thuis gaat t goed ook in drukke situaties. Maar op school vinden ze het vooral eng en vervelend
Oh oh God! Zo herkenbaar wat je zegt! Ik ben vandaag mijn zoontje vroeger van school moeten gaan halen omdat ze er op school geen weg meer mee konden. Hij had een ontzettend frustratiemoment gekregen en wou tegen niemand zeggen waarom. Bleek dat hij drie knikkers verloren had op de speelplaats… zoiets banaal is voor hem een hele frustratie soms… iedere juf pakt het anders aan.. onze juf heeft dit jaar zelf voor een time-out hoekje gezorgd in een thema van een boek dat onze zoon erg aansprak. Toch heb ik het steeds moeilijk om mezelf en mijn zoon te gaan “verantwoorden” ten opzichte van juf,zorgjuf,clb en directie. Wij moeten nu ook naar een psycholoog gaan maar thuis hebben we eigenlijk bijna geen problemen met hem. Uitbarstingen komen bijna steeds voor op school of op de zwemles… herkenbaar ?
Wat een ontzettend fijne site en het lezen is een feest van herkenning. Ik weet zelf pas een paar jaar dat ik HS P ben en mijn zoon van 6 is ook erg gevoelig en strong willed. Regelmatig zit ik met mijn handen in het haar. Veel woede aanvallen, raar gedrag, pesten van broertjes en zusjes door jaloezie, overprikkeling in de klas. Ik vind het heel moeilijk om hier mee om. Te gaan.